DSB: Wolf in schaapskleren

Het doek is gevallen. Als een spannende Dan Brown verfilming wist de DSB (Dirk Scheringa Bank) haar zwanenzang te verlengen maar vanochtend maakte de rechter korte metten met de bank. Er was genoeg geprobeerd om deze trotse Hollandse geldschieter (lees: geldgraaier) op de been te houden. Het was een fascinerend proces om te zien hoe de bank in een maandenlange vervolgserie doof bleef voor verontrustende berichten van haar klanten, belangenorganisaties en de media. Er was volgens hen immers niets aan de hand. DSB was een met hard werken groot geworden speler op de geldmarkt. En dat daarvoor af en toe de spelregels een beetje werden opgerekt, ach het beste team deelt wel eens een sliding uit. Met op zichzelf bewonderingswaardige resultaten had menigeen nog ontzag voor deze David tegen de Goliaths in de financiële wereld. Door zich als belangrijke sponsor van onze nationale troetelsport schaatsen te profileren werden de eerste berichten van consumentenprogramma’s nog een beetje weggewimpeld. Kinderziektes zouden het zijn van een snel groeiende bank die slechts het beste met de klant voor had. Toen de berichten aanzwollen tot voorpagina-artikelen was men zich bij de DSB van geen kwaad bewust. Interviews van oud-medewerkers werden als niet serieus afgedaan. Men is immers met ons of tegen ons. Om de betrouwbaarheid van de onderneming te benadrukken werden bekende bestuurders aangetrokken. Oud-politici van liberaal statuur en een voormalig woordvoerder van de Amsterdamse politie. Van slechte casting kun je ze niet betichten. Al te critische financieel managers verlieten de club via de achterdeur, voormalig staatssecretaris De Grave voorop.

Likkebaardend bij de gedachte aan zoveel winst moet er bij de grote banken jaloers zijn gekeken naar dit kleine broertje. Ondanks de globale financiële crisis stond Scheringa voor ieder die het maar horen wilde te roepen dat het de DSB (lees: hem) voor de wind ging. De torenhoge provisies werden gecamoufleerd door lage maandlasten waardoor consumenten op het verkeerde been werden gezet. In onze volwassen markteconomie moet de consument zich eerst goed oriënteren op de markt, alvorens zijn keuze te maken voor levenbepalende financiële producten. De Nederlandse Bank en de Autoriteit Financiële Markten zouden immers wel waken over de schouder van de consument. Niets bleek minder waar. De praktijken van de DSB deden weliswaar wat wenkbrauwen fronzen, het was allemaal geoorloofd. Meneer Scheringa in de Quote, zijn bank eindelijk de status van kleine jongen ontgroeid en gast aan tafel bij parlementaire commissies van de Tweede Kamer. Tot het irritante aan toe want wij Hollanders houden niet van succesvolle koppen boven het maaiveld.

Zie hier het moment van de spannende plotwending. Hier diende zich de heer Lakeman aan. Als Robin Hood wierp hij zich op de wrede DSB. Hij vertegenwoordigde immers een grote groep (fractie van zo'n 1600) benadeelden. Onder het genot van een feestelijke champagne riep hij op tot een run op het geld van DSB. Hij had het recht aan zijn kant en blind voor de belangen van anderen en vervolgeffecten van zijn onverantwoordelijke oproep stapte hij op soortgelijk pluche, waar hij juist Scheringa van af kukelde. Gevolg: DSB en Scheringa met lege handen en de zelfbewierookte Lakeman in alle praatprogramma’s op prime time. De belangen van gedupeerden komen al helemaal niet meer aan bod.
Zoals dat hoort bij spannende scripts toverde Scheringa nog een verrassing uit de hoge hoed. Hij wist zijn rol in de conflictdriekhoek dader-slachtoffer-held meesterlijk van schurk in redder om te zetten. Gesteund door DSB groepies toog hij naar de rechter om hier een aantal scenario’s voor te leggen die de bank en zoveel arbeidsplaatsen zou redden. DSB was gedemoniseerd maar de grote Scheringa wist wel raad. De rechter hoefde slechts te kiezen uit al dat aanbod. Het weekend zou dienen als cliff-hanger waarbij de rechter maandag zou kiezen voor afronding van het epos of toch nog brood zou zien in een nieuwe reddingspoging.

Hoe dramatisch en triest de gevolgen voor alle betrokkenen, zowel spaarders als medewerkers, ook moge zijn het doek is terecht gevallen. Als we wanbeleid gaan honoreren ken ik nog wel een lijstje mogelijke klanten. Het zou de andere banken sieren met respect de afhandeling van het garantiestelsel op zich te nemen. Dit was namelijk het verloop van een drama dat ook het hunne had kunnen zijn. De klant staat al lang niet meer centraal bij de banken.

En Scheringa? Altijd voorkeur hebbende voor de underdog werd hij afgelopen dagen door het land gelauwerd voor al zijn inspanningen om DSB (lees: zijn eigen spaarpot) te redden. Het was opeens een vechter, op de bres voor al die gedupeerde klanten en mogelijk werkloze medewerkers. Partijen die door deze zelfde underdog in deze positie waren gebracht. Raar volk zijn we toch.