Pontifex maximus obsolete

De klucht waarmee het Vaticaan het hoofd tracht te bieden aan de schandalen rondom het kindermisbruik ontwikkelt zich zo langzamerhand tot een drama. Strategische missers door belangrijke, invloedrijke kopstukken uit de kerk als kardinaal Simonis ('wir haben es nicht gewuszt') en kardinaal Tarcisio Bertone (pseudo-wetenschappelijk verband tussen homosexualiteit en kindermisbruik) volgen elkaar op. Hoezeer het Vaticaan worstelt met deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis blijkt wel uit de uiterst amateuristische en hautaine communicatie. Hoe tragisch de verwikkelingen rondom dit misbruik ook zijn voor de slachtoffers, onnodig meer leed wordt veroorzaakt door de meldingen niet serieus te nemen, aangiften in de doofpot te stoppen en de impact te bagataliseren. Ja, percentueel gezien gaat het natuurlijk maar om een kleine groep van allen die in de loop van de geschiedenis door de kerk zijn opgevangen. Maar als de clerus zich dusdanig buiten de tegenwoordige realiteit heeft geplaatst waardoor men een verkeerde inschatting maakt van de schok die deze schandalen op de maatschappij heeft, dan zeg ik dat de kerk geen vijanden nodig heeft met zulke 'vrienden'.

Het Vaticaan wordt internationaal erkend als souvereine staat. Ondanks het respect voor dit eeuwenoude instituut waaraan velen steun beleven, begint de druk naar vernieuwing groter te worden. Gelovigen, christenen, katholieken moeten overal in de verdediging voor een instituut waar ze zelf steeds minder verwantschap mee voelen. En natuurlijk is Paus Benedictus XVI niet persoonlijk verantwoordelijk voor al het leed dat onder de vleugels van zijn kerk is gebeurd. Maar is een staatshoofd verantwoordelijk als zijn onderdanen zich misdragen? Moet een politiechef zich verantwoorden als een agent zijn boekje te buiten is gegaan? Alleen een goede communicatiestrategie kan hier nog redding bieden. Boetedoening achter de schermen voldoet al niet meer. Ook eerdere schandalen in het nog korte pontificaat getuigen ervan dat er een kring verkeerde adviseurs rondom de Paus cirkelt.

Soms is het goed oude waarden en normen in stand te houden. En soms is het goed te luisteren naar de nieuwe maatschappij en veranderde behoeften. De eerste priesters waren immers ook niet celibatair; dit is pas in de vroege middeleeuwen ontstaan. En het opdragen van missen in de taal van de bevolking in plaats van Latijns is pas in de jaren '60 van de vorige eeuw ingevoerd en heeft geleid tot een kleinere afstand tussen kerk en gemeenschap. Dit is wellicht weer zo'n kruispunt in de kerkelijke geschiedenis.

De Paus is aan zet. Weet hij zijn kerk naar een nieuwe toekomst te loodsen en is hij zijn ere-titel waardig of sluit hij deuren (en oogkleppen) en maakt hij zichzelf en wat hij vertegenwoordigt overbodig.